In zes achtereenvolgende artikelen zal ik vertellen over de aard en werking van nadenkgesprekken. Daarna zal ik ook ingaan op therapie, waarbij je voor ogen moet houden dat ik geen therapeut ben. Er staat informatie over psychotherapie op de sites van Psychologie Magazine en van Online Psychologische Hulpverlening.
In alle gevallen zeg ik: mocht je vermoeden dat of twijfelen of je klachten hebt die wijzen op depressie doe dan een zelftest. (Bijvoorbeeld op de site van Mindbleu of van depressie.nl.) Raadpleeg bij klachten die aan depressie doen denken altijd een deskundige, bijvoorbeeld je huisarts.
Wat is dan een nadenkgesprek ?
In dit artikel wordt afwisselend kort en uitgebreider ingegaan op
- Vrije inhoud, methode en structuur
- In gesprek zijn aan de hand van vragen
- Dichtbij onze eigen inbreng en ons eigen denken blijven
De inhoud van nadenkgesprekken bij mij, De Stadsfilosoof, is vrij.
Dat wil niet zeggen dat het een vrije manier van met elkaar praten is. Het is een methode en die biedt structuur. Hoe duidelijker een structuur, hoe meer vrijheid. Daarom ga ik nu eerst in op enkele kenmerken van de methode. Nadenkgesprekken zijn trouwens ook bekend als socratische gesprekken.
In gesprek aan de hand van een of meerdere vragen
We praten vanuit een heldere vraag of we inventariseren eerst welke mogelijke onderzoeksvragen naar boven zouden kunnen komen. Het is niet standaard voor socratische gesprekken, maar met mijn begeleiding komt het voor dat een groep urenlang met elkaar in gesprek is naar aanleiding van inbreng van de leden, zonder dat het tot een keuze van één specifieke uitgangsvraag komt.
Dichtbij de eigen inbreng en het eigen denken blijven
Wat er altijd wel gebeurt, is dat er zo dicht mogelijk op de voet wordt gevolgd wat een deelnemer inbrengt. Het is daarmee niet een vorm van oeverloos en stuurloos praten. Het gaat er steeds om dat de deelnemers elkaar vragen stellen die met behulp van het eigen denken kunnen worden beantwoord. Dat betekent ten eerste dat aangehaalde schrijvers, wetenschappers en politici geen deelnemer zijn. Ze kunnen niet aansluiten bij wat er gezegd wordt in onsnadenkgesprek. Als deelnemer kunnen we bovendien niet controleren of we wel correct weergeven wat ze geschreven hebben. En past wat-persoon-X-heeft-gezegd bij waar we het in ons nadenkgesprek over hebben? Externe bronnen mogen daarom niet worden aangehaald. Wat we erover weten, brengen we in als wat we zelf denken – zonder bronvermelding.
We beperken ons tot wat we zelf denken tijdens ons gesprek in de ruimte waar we ons bevinden. Dat betekent dat er ook niet gegoogeld wordt. Telefoontjes zijn sowieso taboe tijdens een nadenkgesprek; ze bevinden zich buiten de gesprekskring en staan uit of stil.
Alleen al deze twee stukjes structuur zorgen voor rust en veiligheid. Dat komt doordat het er een besloten gesprek door wordt. Dat geeft minder drang om gelijk te willen hebben. Wij denken en daarin zijn we gelijk.
In het tweede artikel van deze serie van 6 wordt verder ingegaan op dichtbij blijven bij wat een deelnemer inbrengt en waarom dat belangrijk is voor het gevoel er te mogen zijn zoals je er bent – en dat willen we toch allemaal?
(De afbeelding bij deze serie is een foto die ik heb gemaakt van het prachtige kunstwerk van Lia Reijnders dat bij mij thuis aan de muur hangt. De titel is Aandacht)
